وزیر امور اقتصادی و دارایی دولت چهاردهم در واکنش به احتمال تغییر قیمت بنزین اعلام کرد یک بار برای همیشه باید بهسمت اصلاح ناترازیها در حوزه انرژی رفت. او از «دستدرازی به شرکتهای دولتی برای تامین کسری بودجه» خبر داد و از آن به عنوان ریشه تورم یاد کرد.
عبدالناصر همتی به «دستدرازی عدهای به منابع مختلف برای برداشت پول» اشاره کرد و گفت: «این پول باید به طبقات پایین داده شود؛ الان دستمان تنگ شده و نمیتوانیم به طبقات پایین یارانه بدهیم.»
پیش از صحبتهای همتی، مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، شامگاه دوشنبه ۱۲ آذر در یک گفتوگوی تلویزیونی، وضعیت اقتصادی در کشور را سخت و «ناترازی در حوزه انرژی» را بحرانی توصیف کرد.
دولت بحران کمبود انرژی در ایران را «ناترازی انرژی» مینامد.
در واکنش به صحبتهای پزشکیان، حشمتالله فلاحتپیشه، رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پستی در حساب ایکس خود نوشت: «آقای رییس جمهور! مردم را به دزدان یقه سفید نفروشید. آنها روزانه ۲۵ میلیون لیتر بنزین و فرآورده قاچاق میکنند. دو برابر پولی که با گرانی بنزین از جیب ملت بر میدارید.»
او در ادامه نوشت: «این چه مافیایی است که سران قوا در مقابل آن اظهار عجز میکنند؟»
وزیر اقتصاد صبح سهشنبه با اشاره به قاچاق سوخت از ایران به کشورهای همسایه به دلیل تفاوت قیمتها گفت: «هیچ منطقی قبول نمیکند این حجم قاچاق وحشتناک بنزین داشته باشیم بعد خودمان مجبور به واردات بنزین شویم.»
او تاکید کرد: «یک بار برای همیشه باید بهسمت اصلاح ناترازیها برویم.»
به گفته همتی در سال گذشته هزار و ۷۰۰ رانت از محل اختلاف قیمت ارز ایجاد شده، در حالی که «کسری بودجه، ریشه اصلی تورم و چاپ پول در ایران» است.
بنزین گران میشود؟
رییس دولت چهاردهم در گفتوگوی تلویزیونی خود در پاسخ به سوالی درباره گران شدن بنزین گفت اگر مجلس برای واردات، ارز اختصاص ندهد، بنزین گران میشود.
به گفته او، وقتی به واردات بنزین پول داده میشود کسری بودجه پیش میآید و همین موضوع باعث تورم میشود و به اقشار کمدرآمد ضربه میزند.
در واکنش به این مصاحبه، حمید رسایی، نماینده مجلس، با اشاره به وعدههای انتخاباتی پزشکیان مبنی بر عدم گرانی سوخت گفت: «او یا پای حرف خود بایستد یا اگر قرار است تغییری دهد باید خودشان گردن بگیرند و بگویند آن حرفهای من کارشناسی نبوده است و الان میخواهم بنزین را گران کنم ولی آن را گردن مجلس نیندازد.»
پزشکیان ناترازیهای حوزه انرژی را به دولتهای گذشته نسبت داده، اقدامات آنها را به استفاده از مسکن تشبیه کرده و گفت: «ما باید بتوانیم به چاههای نفت، گاز تزریق کنیم. اکنون نه تنها گاز تزریق نمیکنیم بلکه صرفا برداشت داریم.»
خبرگزاری تسنیم در واکنش به مصاحبه پزشکیان، چهار سناریو را برای وضعیت قیمت بنزین در ایران ارائه داد و نوشت: «سناریوی اول ادامه وضع موجود است که احتمال تصویب آن در مجلس کم است. سناریوی دوم، سه نرخی کردن قیمت بنزین برای مصرف بیش از ۱۶۰ لیتر با نرخ آزاد است.»
در سناریوی سوم تسنیم، به تغییر نظام سهمیهبندی اشاره شده تا به افراد به جای خودروها، سهمیه قابل فروش تعلق بگیرد و در سناریوی چهارم، از احتمال افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین با حفظ نظام سهمیهبندی فعلی خبر داده شده است.
پزشکیان پیش از این در ۱۱ آذر و پس از جلسه غیرعلنی مشترک هیات دولت با نمایندگان مجلس، بدون اشاره مستقیم به گرانی احتمالی بنزین اعلام کرد: «رفع ناترازیها فقط با کمک شما [نمایندگان مجلس] و مردم ممکن است.»
این اظهارات در شرایطی است که در روزهای اخیر افزایش قیمت بنزین در بودجه ۱۴۰۴ یکی از موضوعات مورد بحث نمایندگان مجلس شورای اسلامی بوده است.
هفتم آبان، شماری از نمایندگان از مخالفت مجلس با طرح احتمالی دولت برای افزایش قیمتها گفتند و تاکید کردند چنین تصمیمی، منجر به ایجاد التهاب و تنش سیاسی در جامعه میشود.
در آبان ۱۳۹۸ و در دولت دوم حسن روحانی، قیمت بنزین بهطور ناگهانی و شدید افزایش یافت و به موجی از اعتراضات علیه جمهوری اسلامی منجر شد که «آبان خونین ۹۸» را رقم زد.