در واکنش به تشدید درگیریها در سوریه و همزمان با ادامه پیشروی نیروهای مخالف بشار اسد در این کشور، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل در اظهاراتی جداگانه روز دوشنبه خواستار کاهش تنش در سوریه شدند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، با اشاره به نگرانیاش از افزایش خشونتها، خواستار توقف فوری درگیریها شد.
جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ و پس از آن آغاز شد که بشار اسد اعتراضات مردمی مسالمتآمیز برای دموکراسی را به شکلی خونین سرکوب کرد.
در جریان سرکوب مردم و بمباران گسترده مناطقی که به دست ارتش آزاد سوریه و معترضان افتاده بود، نزدیک به ۵۰۰ هزار سوری کشته و صدها هزار نفر زخمی و میلیونها نفر هم آواره شدند.
در پی دورهای از درگیریهای خونین بین نیروهای عمدتا اسلامگرا که بعدا داعش هم به آنها پیوست با یکدیگر و دولت مرکزی سوریه، آتش جنگ پس از ۸ سال تا حد زیادی فروکش کرد و اسد کنترل بیشتر کشور را در دست داشت.
تا اینکه هفته گذشته ائتلاف مخالفان به رهبری هیات تحریر شام و گروه موسوم به ارتش ملی آزادیبخش، در حملهای غافلگیرانه، حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، را از دست نیروهای دولتی خارج کردند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، در گفتگو با خبرنگاران گفت: «ما میخواهیم همه کشورها از نفوذ خود و همه اهرمهایشان استفاده کنند تا برای کاهش تنش، حفاظت از غیرنظامیان و در نهایت پیشبرد یک فرآیند سیاسی فشار بیاورند.»
در بیانیهای که انوار العنونی، سخنگوی سیاست خارجه اتحادیه اروپا، صادر کرد گفته شده اتحادیه اروپا خواستار کاهش تنش و حفاظت از غیرنظامیان است.
محکومیت همکاری روسیه با حکومت بشار اسد
در این بیانیه همچنین همکاری روسیه با دولت سوریه برای انجام حملات هوایی در این کشور محکوم شده است.
روسیه که سالهاست در سوریه پایگاه دارد، نخستین بار در سال ۲۰۱۵ با حملات به مناطق تحت کنترل شورشیان، به طور مستقیم در جنگ سوریه مداخله کرد و همراه با جمهوری اسلامی و گروههای نیابی آن از جمله حزبالله لبنان، نقش زیادی در حفظ حکومت اسد در سوریه داشتند.
بر اساس گزارش کرملین، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، رییسجمهور ایران، روز دوشنبه در گفتگوی تلفنی «حمایت بدون قید و شرط» خود را از بشار اسد تکرار کردند.
اسد روز دوشنبه در تماس تلفنی به پزشکیان، حمله مخالفان به حلب را تلاشی برای بازطراحی نقشه منطقه مطابق با منافع آمریکا دانست. این اظهارات در حالی ایراد شده که گفته شده هیئت تحریر الشام و گروه موسوم به ارتش ملی آزادیبخش، تحت حمایت ترکیه هستند.
همزمان رسانههای سوری مخالف دولت بشار اسد، از ورود نیروهای مخالف به شهر صوران در نزدیکی حماه خبر دادند و به نقل از منابعی گزارش دادهاند این نیروها شهرهای طیبهالامام و حلفايا را هم تصرف کردهاند.
وضعیت انسانی حلب
بر اساس گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه، گروه اسلامگرای هیئت تحریر الشام و متحدانش در آخر هفته همه مناطق حلب از جمله فرودگاه این شهر، به جز مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه، را تصرف کردند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، هیئت تحریر الشام که شاخه سابق القاعده در سوریه آن را رهبری میکند، با اتهامات متعدد نقض حقوق بشر از جمله شکنجه بازداشتشدگان مواجه بوده است.
ابوسفیان، یک فرمانده شورشی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «انشاءالله ادامه خواهیم داد، وارد دمشق میشویم و بقیه سوریه را آزاد میکنیم.»
یکی از ساکنان حلب هم به این خبرگزاری گفت «ترافیکهای وحشتناکی بود، مسیر چند ساعته مسیر حلب به حمص، به خاطر ترافیک ۱۳ تا ۱۵ ساعت طول کشید.»
حملات هوایی سوریه و روسیه
به گزارش دیدهبان حقوقبشر سوریه، در نتیجه حملات هوایی روز دوشنبه سوریه و روسیه به چندین منطقه از استان ادلب در شمال غربی این کشور، ۱۱ غیرنظامی از جمله پنج کودک کشته شدند.
بر اساس همین گزارش، در دور جدید تنشها در سوریه در چند روز اخیر تاکنون، ۵۱۴ نفر کشته شدهاند که دستکم ۹۲ نفر از آنها غیرنظامی بودند.
حسین احمد خدور، معلم ۴۵ سالهای که از درگیریهای استان حلب به اردوگاهی در ادلب پناه آورده، به خبرگزاری فرانسه گفت: «حملات، خانوادههایی را هدف قرار داد که در حاشیه یک اردوگاه آوارگان زندگی میکردند.»
همزمان به گزارش دیدهبان حقوقبشر سوریه، حملات هوایی به حلب هم موجب کشتهشدن چهار غیرنظامی از جمله دو کودک شد.
بنا بر گزارش همین سازمان، مخالفان روز دوشنبه در یک حمله راکتی به شهر حما که تحت کنترل دولت است، شش غیرنظامی را کشتند.
نقش ترکیه در تنشهای سوریه
آرون لوند از اندیشکده سنتری اینترنشنال درباره نقش احتمالی ترکیه در این حملات به خبرگزاری فرانسه گفت «برای من سخت است تصور کنم که گروههای مورد حمایت ترکیه بتوانند یک حمله بزرگ را از مناطق تحت کنترل ترکیه آغاز کنند بدون اینکه ترکیه به طور قابل توجهی در آن دخیل باشد.»
در همین حال، رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه، خواستار پایان دادن به «بیثباتی» در سوریه و توافقی برای توقف جنگ داخلی شد.
تلاش برای احیای روند آستانه
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در سفر به آنکارا گفت که «حفاظت از دستاوردهای» فرآیند آستانه برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه که شامل ترکیه، روسیه و ایران است، حیاتی است.
رسانههای داخلی ایران به نقل از عراقچی، گزارش داد او در چارچوب فرآیند آستانه، احتمالا ۱۷ و ۱۸ آذر در حاشیه دوحه فروم در قطر با همتایان ترکیهای و روسیهای خود ملاقات خواهد کرد.
در این گزارش به نقل از عراقچی آمده: «این نشست در حاشیه اجلاس دوحه فروم برگزار میشود تا تصمیم بگیریم که روند آستانه ادامه یابد.»