با گذشت ۴۰ روز از انفجار معدن معدنجوی طبس که به جان باختن ۵۳ نفر و مصدوم شدن شماری دیگر انجامید، خانواده بعضی از مصدومان میگویند آن‌ها با آسیب‌های جدی به مغز، ریه‌های خسته و از دست رفتن هوشیاری مواجه شده‌اند و حافظه کوتاهمدتشان از بین رفته است.
روزنامه هم‌میهن در شماره روز ۱۰ آبان خود در گزارشی با عنوان «چلهنشینان ناهوشیار» به آخرین وضعیت بازماندگان معدن معدنجوی طبس، ۴۰ روز پس از انفجار در این معدن پرداخت.
طبق این گزارش، شماری از کارگرانی که زنده از بلوک‌های «بی» و «سی» بیرون کشیده شده و ساعت‌ها، گاز متان و مونوکسیدکربن را نفس کشیده‌اند، زندگی را بدون هوشیاری، با آسیب‌های جدی به مغز، ریه‌های خسته، سردردهای مزمن و حافظه‌های کوتاه‌مدت از دست‌رفته می‌گذرانند.
هم‌میهن درباره وضعیت شماری از کارگران مصدوم شده نوشت: «مهدی علی‌زاده هوشیاری ندارد، امید سلطانیان حافظه کوتاه‌مدت ندارد، علیرضا کده‌ای با هیپوکسی مغزی روبه‌رو شده، مجتبی حسین‌پور دچار سردردهای مزمن و آسیب ریه شده و مهدی راوندی، هنوز با عوارض شدید استنشاق طولانی‌مدت گاز درگیر است.»
شامگاه ۳۱ شهریور رسانه‌ها از انفجار در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال‌سنگ معدنجو در طبس بر اثر «نشت گاز» خبر دادند.
مدیرکل مدیریت بحران خراسان جنوبی سوم مهر ماه گفت مجموع کارگران شرکت معدنجو در زمان حادثه ۶۵ نفر بوده‌اند.
طبق آخرین گزارش‌ها در جریان این رخداد ۵۳ نفر از کارگران جان باخته و شمار دیگری همچنان در بیمارستان‌های بیرجند، مشهد و یزد بستری هستند.
با وجود این آمار، جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی، ۴۰ روز پس از این فاجعه گفت: «حادثه معدن طبس به خوبی مدیریت شد.»
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی نیز در مراسم یادبود چهلمین روز جان‌باختگان انفجار در معدنجو گفت: «در دنیا از هر معدن دارند چند میلیون تن برداشت می‌کنند ولی ما فقط ۳۵ هزار تن برداشت داریم.»
وضعیت کارگران مصدوم شده
علیرضا کده‌ای یکی از کارگرانی است که شهریور ماه امسال کار خود را در معدن معدنجوی طبس آغاز کرد و با گذشت کمتر از دو هفته، با انفجار معدن مواجه و مصدوم شد.
این کارگر که هشت ساعت بعد از انفجار پیدا شد، حافظه‌اش را از دست داده و تشخیص پزشکان برای او، هیپوکسی مغز (کمبود اکسیژن) است.
همسر این کارگر درباره وضعیت او به هم‌میهن گفت: «شرایطش تغییری نکرده و حتی از نظر روانی بدتر شده. حالا مثل یک بچه کوچک است. شب‌ها به پایم نخ می‌بندم که وقتی بیدار می‌شود، بتوانم او را به سرویس بهداشتی ببرم.»
امید سلطانیان، کارگر اهل ماهدشت کرج است که از سه سال پیش با لیسانس کامپیوتر، پیکور (ابزاری برای تخریب کردن)کار معدن شد و روی دستش تتو کرد: «عشق است معدن زغال‌سنگ طبس.»
سلطانیان هنوز نمی‌داند خیلی از دوستانش را در انفجار معدنجو از دست داده و حافظه کوتاه‌مدتش را به دست نیاورده است.
مهدی راوندی، کارگر چوب‌‌رسان معدن، یکی دیگر از مصدومان در معدن طبس است که سه روز در هفته در داخل معدن کار می‌کرد.
او به‌دلیل مسمومیت شدید، ۱۰ روز در بیمارستان طبس بستری بوده است که از این ۱۰ روز، سه روز اول در کما بود.
همسر راوندی در گفت‌وگو با هم‌میهن گفته که او از روز حادثه تاکنون حواس درستی ندارد و همه‌چیز از یادش می‌رود و تنها کسانی که می‌شناسد، خانواده‌اش هستند.
برای مردانی که رفتند و بازنگشتند
روزنامه اعتماد در شماره روز ۱۰ آبان خود در گزارشی نوشت که از سال ۱۳۸۹، صدها حادثه در معادن زغال‌سنگ ایران اتفاق افتاد و در این حوادث، جان صدها کارگر معدن از دست رفت.
این گزارش از فرو ریختن تونل معدن هجدک کرمان در ۲۳ آذر ۱۳۸۹، انفجار معدن زمستان یورت آزادشهر در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ و انفجار معدن طبس در ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ به‌عنوان سه حادثه‌ای که از سایر حوادث معدن در ایران تلخ‌تر بوده‌اند، یاد کرد و نوشت: «دلیل هر سه حادثه، رعایت نشدن استانداردهای ایمنی و استفاده از تجهیزات فرسوده بود.»
این گزارش با اشاره به این که تا ۳۱ شهریور امسال، انفجار معدن زمستان یورت، تنها فاجعه‌ای بود که جامعه کارگری کشور از عدد جان‌باخته‌هایش به عنوان یک شرمساری بزرگ برای دولت‌های ایران یاد می‌کرد، نوشت که مرگ ۵۳ کارگر در حادثه‌ای که نباید رخ می‌داد، «رکورد جدیدی برای اثبات مظلومیت کارگران معادن زغال‌سنگ ایران» ثبت کرد.
ابوالفضل، یکی از کارگران معدن طبس در گفت‌وگو با اعتماد اشاره به تحویل وسایل ۵۳ کارگر جان‌باخته معدن به خانوادهایشان گفت: «بغض کارگرها موقع جمع کردن این وسایل ترکید. زمان پیدا کردن جسدها و کاور کردن جسدها و بیرون فرستادنشان با واگن‌های زغال‌کشی، هیچ کسی گریه نمی‌کرد.»
انفجار معدن زغال‌سنگ طبس، پرتلفاتترین حادثه مربوط به معادن در ایران بود که در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال‌سنگ معدنجوی طبس رخ داد.
وقوع حوادث مرگبار در معدن‌های ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته است.
پیش از حادثه معدن معدنجو، پرتلفاتترین حادثه انفجار از نشت گاز متان در معدن زغال‌سنگ یورت آزادشهر در استان گلستان در اردیبهشت ۱۳۹۶ اتفاق افتاده بود که در نتیجه آن ۴۳ نفر از کارگران این معدن جان باختند.
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، در سال ۱۴۰۰ تعداد معادن در حال بهره‌برداری کشور شش هزار و ۲۵ معدن بوده که نسبت به سال قبل از آن، ۴/۲ درصد (۲۴۳ معدن) افزایش داشته است.
همچنین در سال ۱۴۰۰ تعداد افراد شاغل در معادن در حال بهره‌برداری، ۱۳۰ هزار و ۳۵۸ نفر بوده است که نسبت به سال ۱۳۹۹، برابر با ۸/۳ درصد (معادل ۱۰ هزار و ۳۱ نفر) افزایش یافته است.